Atasözleri

aba vakti yaba, yaba vakti aba

acıkmış kudurmuştan beterdir

aç ölmez gözü kararır, susuz ölmez benzi sararır

adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil

adamın kötüsü olmaz, meğer züğürt ola

ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz

ağalık (beylik) vermekle, yiğitlik vurmakla

ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez

ak gün ağartır, kara gün karartır

akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış

akılsız köpeği (ahmak iti) yol kocatır

âleme verir talkını (telkini), kendi yutar salkımı

allah dokuzda verdiğini sekizde almaz

altın anahtar her kapıyı açar

altın yere düşmekle pul olmaz

ana gibi yâr olmaz, bağdat gibi diyar olmaz

arayan mevla'sını da bulur, belasını da

aslan kükrerse atın ayağı kösteklenir

aslan postunda, gönül dostunda

ateş olmayan yerden duman çıkmaz

ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz

avradı eri saklar, peyniri deri

baba (evlat, oğul) ekmeği zindan ekmeği, koca (er) ekmeği meydan ekmeği

bağ bayırda, tarla çayırda

balı olan bal yemez mi?

bir ağaçta gül de biter, diken de

bir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsun

bir baş soğan bir kazanı kokutur

bir söyle on dinle

birlikten kuvvet doğar

biz bize benzeriz

borç yiğidin kamçısıdır

bükemediğin eli öp başına ko

ceviz gölgesi yavuz gölgesi, söğüt gölgesi yiğit gölgesi

cins kedi ölüsünü göstermez

çok el ya yağmaya ya yolmaya

çok gezen tavuk ayağında pislik getirir

dağ başından duman eksik olmaz

dert, çekene göredir

deveci ile konuşan kapısını büyük açar

dilden gelen elden gelse, her fukara padişah olur

doğuran avrat azrail'i yenmiş

domuzun kuyruğunu kes yine domuz

eğreti ata binen tez iner

el kazanı ile aş kaynamaz

elinle ver, ayağınla ara

er olan ekmeğini taştan çıkarır

eşeği süren (tırmalayan) osuruğuna katlanır

eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz

evladı ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadım

gönül var otluğa, gönül var bokluğa (konar)

gönüller bir olunca samanlık seyran olur

göz görmeyince gönül katlanır

güzele kırk günde doyulur, iyi huyluya kırk yılda doyulmaz

hacı hacı olmaz gitmekle mekke'ye, dede dede olmaz gitmekle tekkeye

her dağın derdi kendine göre

her şeyin yenisi, dostun eskisi

herkes kaşık yapar ama sapını ortaya (doğru) getiremez

herkes kendi ölüsü için ağlar

hesabını bilmeyen kasap, ne satır bırakır ne masat

horoz ölür, gözü çöplükte kalır

iki baş bir kazanda kaynamaz

iki karılı evde toz diz boyu olur

iki kulak bir dil için

iki serçeden börek olur

insan çeşit çeşit, yer damar damar

insan göre göre, hayvan süre süre (alışır)

iştah dişin dibindedir

it ağzını kemik tutar

it iti ısırmaz

iti (köpeği) öldürene sürütürler

itin ahmağı baklavadan pay umar

iyiliğe iyilik olsaydı, koca öküze bıçak olmazdı

iyilik iki baştan olur

karadeniz'de gemilerin mi battı?

karınca, zevali gelince kanatlanır

kasap, yağı bol bulunca gerisini yağlar

kaymağı seven mandayı yanında taşır

keskin sirke küpüne (kabına) zarar

kızevi, naz evi

kimi köprü bulamaz geçmeye, kimi su bulamaz içmeye

kurtla ortak olan tilkinin hissesi, ya tırnaktır ya bağırsak

kürkçünün kürkü olmaz, börkçünün börkü

mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır

meramın elinden bir şey kurtulmaz

meyveli ağacı taşlarlar

ne oldum dememeli, ne olacağım demeli

ölüm bir kara devedir ki herkesin kapısına çöker

önce can sonra canan

papaz her gün pilav yemez

para peşin, kırmızı meşin

paran gitti mi diye sormazlar, işin bitti mi diye sorarlar

rahvan at kendini yorar

sabah sürçen, geceye dek sürçer

sabrın sonu selamettir

sağılır ineğin buzağısı kesilmez

sakla samanı, gelir zamanı

sarhoşa dokunma, kendi yıkılsın

sel gider, kum kalır

selam para, kelam para

sev beni, seveyim seni

sonradan gelen devlet devlet değildir

suçu gelin etmişler, kimse güveyi girmemiş

tabak sevdiği deriyi taştan taşa (yerden yere) çalar

tencere (çömlek) demiş 'dibim altın', kaşık (kepçe) demiş ben neredeyim?' (girdim, çıktım)

terazi var, tartı var, her şeyin bir vakti var

testi kırılsa da kulpu elde kalır

ufak at da civcivler yesin

uyku durak yok

ürüyen köpek ısırmaz

varını veren utanmamış

yalnız taş, duvar olmaz

yarım elma, gönül (hatır) alma

yaşı at pazarında sorarlar

yatanın yürüyene borcu var

yemişsiz ağaca taş atmazlar

yol bilenle yürüyen, yorulmaz

yol sormakla bulunur

zenginin malı züğürdün çenesini yorar

züğürt bezirgân eski defterleri karıştırır

Atasözleri sözlüğünde atasözlerinin anlamları ve tanımları, mümkün olduğu kadar basitleştirilerek kısaca açıklanmıştır.